آبسه لثه همان التهاب های چرکی دردناکی هستند که در همه جای بدن خصوصاً در محیط دهان رشد می‌کنند و هر فردی در هر سنی ممکن است با این التهاب دردناک مواجه شود. عوامل بسیار مختلفی برای ایجاد این آبسه وجود دارد و روش‌های درمانی آبسه نیز با توجه به شدت آبسه و وضعیت آن می تواند مختلف باشد. آبسه یا همان gum abscess در واقع نوعی کیسه ملتهب چرکی بسیار دردناک است که در صورت عدم درمان می‌تواند باعث مشکلات جدی شود و هرچقدر که به آبسه دیرتر رسیدگی کنید درمان آن سخت‌تر و تحمل آن دردناک‌تر است.
انواع آبسه لثه
آبسه لثه و دندان انواع مختلفی دارد که بر حسب محل و علت آبسه تفکیک می‌شوند و شامل موارد زیر هستند.
- آبسه پری کرونال
این نوع آبسه در بافت لثه‌ای که اطراف دندان‌های نهفته یا نیمه نهفته را احاطه کرده، ایجاد می‌شود و به آبسه دندان عقل هم معروف است و روی لثه فک پایین و اطراف دندان‌ها ایجاد می‌شود.
- آبسه پریودنتال
این نوع آبسه با بیماری‌های لثه همراه است و منشأ این آبسه پاکت پریودنتال آلود است که به دلیل تخریب استخوان‌ها و بافت‌های نگهدارنده دندان در اثر بیماری پیشرفته لثه ایجاد می‌شود و برای درمان آن نیاز به جرم‌گیری عمقی برای کوچک شدن پاکت آلوده است.
- آبسه ژنژیوال
این نوع آبسه در حد فاصل بین لثه و دندان تشکیل می‌شود و معمولاً زمانی که جرم یا جسمی مانند غذا بین دندان گیر می‌کند یا این قسمت زخم شود لثه مستعد آبسه ژنژیوال که شایع‌ترین نوع آبسه لثه است، خواهد شد.
- آبسه پری اپیکال
این نوع آبسه در انتهای ریشه دندان و مجاورت گوشت فک و لثه ایجاد می‌شود که در اثر لب پر شدن، ترک خوردن، شکستن و پوسیدگی دندان و نفوذ باکتری‌ها از این طریق به پالپ دندان اتفاق می‌افتد.
تاثیر ارتودنسی در ایجاد آبسه لثه
دندان ها در زمان ارتودنسی به وسیله سیم های قوس دار و براکت ها حرکت می کنند. در روزهای اول فشار زیادی به دندان ها وارد می شود و احتمال ملتهب شدن دندان ها بسیار بالا می رود. اگر نکات بهداشتی در کنترل کردن التهاب لثه ها رعایت نشود و این موضوع نادیده گرفته شود ، با تجمع باکتری در اطراف بریس های خود مواجه خواهید شد که در نهایت آبسه لثه را به همراه خواهد داشت. در این مواقع بهتر است در انتخاب متخصص ارتودنسی خود دقت فراوانی کنید چرا که این موضوع احتمال شکل گیری عفونی شدن لثه های شما را کاهش می دهد.
عوامل منجر به آبسه لثه
عامل ایجاد آبسه لثه باکتری‌ها هستند و به زبان ساده زمانی که فرصتی برای حمله و رشد باکتری‌ها در اطراف دندان و لثه پیش بیاید و چرک ایجاد شود در صورتی که ین چرک تخلیه نشود می‌تواند باعث ایجاد آبسه شود و عوامل زیر می‌توانند باعث ایجاد آبسه شوند.
- شکستگی و پوسیدگی شدید دندان و باز شدن راهی برای نفوذ میکروب‌ها به سمت پالپ یا همان بخش نرم دندان‌ها
- بیماری پیشرفته لثه (پریودنتیت)
- تحلیل و تخریب لثه به شکلی که خط لثه جابه‌جا شود و اتصال محکم آن به دندان سست شود.
- سفت شدن پلاک‌های دندانی و جرم بستن آن روی دندان و زیر لثه
- جراحی لثه با لیزر و جراحی دندان
- خشکی دهان و دندان قروچه
- سیستم ایمنی ضعیف
- رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان
- گیر کردن غذا بین دندان‌ها
- درمان‌های ناموفق ریشه دندان
- تروما و وارد شدن ضربه به دندان و…
اقدامات موثری که می تواند آبسه لثه را بهبود ببخشد!
برای کم کردن درد ناشی از آبسه می توانید در خانه اقداماتی انجام دهید. که در ادامه به مواردی از آنها خواهیم پرداخت:
- استفاده کردن از قرص های مسکن با توجه به تجویز پزشک تاثیر بسیاری در کاهش درد خواهد داشت.
- استفاده کردن از مسواک نرم و همچنین نخ دندان از عوامل جلوگیری عفونت در دهان بوده و موجب جلوگیری از آبسه لثه خواهد شد.
- خوردن غذاهای خنک و نرم در این دوران توصیه می شود و سعی کنید تا جایی که می توانید از سمت دیگر دهان خود برای جویدن استفاده کنید.
- استفاده از کمپرس سرد از درد و تورم ناشی از آبسه جلوگیری می کند و احساس بهتری را در شما ایجاد می کند.
- برای ضدعفونی کردن دهان خود از آب نمک استفاده کنید ( قرقره آب نمک ) ، چراکه به کاهش تورم آبسه و کم شدن درد لثه های شما کمک بسیار زیادی می کند.
- استفاده کردن از جوش شیرین که خاصیت ضد باکتریایی دارد به شما در بهبود آبسه لثه ها کمک بسیار فراوانی می کند.
- انجام این اقدامات می تواند به کاهش موقت درد و تورم ناشی از آبسه های شما کمک کند اما در صورت بروز هر گونه علائم دیگر حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.
روش های درمان آبسه لثه
همان‌طور که اشاره شد آبسه عوامل مختلفی دارد؛ بنابراین ممکن است با توجه به عامل ایجاد کننده آبسه روش درمان آن نیز متفاوت باشد؛ در نتیجه پیدا کردن ریشه آبسه بسیار مهم بوده و ممکن است درمان آن به یکی از روش‌های زیر توسط متخصص لثه در تهران صورت بگیرد.
- تخلیه آبسه لثه: در این روش پس از بی حسی برش کوچکی روی لثه ایجاد شده و آبسه به طور کامل تخلیه و اطراف آن تمیز می‌شود و شاید برای کاهش احتمال آبسه مجدد جراحی کوچکی روی لثه صورت بگیرد.
- روت کانال تراپی: اگر آبسه مربوط به پالپ دندان و در اثر مشکلاتی مانند: پوسیدگی و شکستگی دندان باشد پس از بی حسی سوراخی روی دندان ایجاد شده و چرک را از آن بیرون می‌کشند سپس داخل سوراخ را کاملاً تمیز کرده و با ماده مخصوص پر می‌کنند و نهایتاً دندان روکش می‌شود.
- جرم گیری یا اسکیلینگ: اگر آبسه لثه ناشی از جرم ایجاد شده بین دندان و لثه باشد پزشک جرم‌گیری را انجام می‌دهد و با تمیز کردن آبسه و حذف جرم ریسک تشدید آبسه کاهش پیدا می‌کند.
- کشیدن دندان: اگر پوسیدگی ، شکستگی ، چرک و عفونت دندان و لثه به قدری زیاد باشد که شرایط بروز آبسه مداوم را ایجاد کند ممکن است پزشک هم‌زمان با تخلیه آبسه دندان مورد نظر را نیز بکشد.
لازم به ذکر است انتخاب روش درمان آبسه کاملاً به تشخیص پزشک بستگی دارد و پزشک بر اساس نوع و شدت آبسه روش کنترل آن را انتخاب می‌کند.
عوارض عدم درمان آبسه لثه
گسترش و عمیق شدن آبسه لثه می‌تواند عوارض و مشکلات جدی‌تری ازجمله درد شدید، درگیر شدن استخوان‌های فک و دندان‌ها با التهاب، پخش شدن عفونت در دهان و صورت و… را ایجاد کند. عدم درمان و شدت آبسه حتی ممکن است باعث ورود عفونت به جریان خون شود که علائم آن شامل تب بالای 38 درجه، دردهای شکمی، تنگی نفس، افزایش ضربان قلب و… شود.
جمع بندی
اگر شما به علائم آبسه توجه کنید و سریعاً برای درمان آن اقدام کنید می‌توانید حتی با برخی داروهای و درمان‌های ساده خانگی آن را کنترل یا برطرف کنید و توجه به بهداشت دهان و دندان به شکل ویژه‌ای شما را از ایجاد آبسه دهانی در امان نگه می‌دارد. در صورت مشاهده علائم حتما به کلینیک دکتر ستاره هاشمی مراجعه نمایید.
سؤالات متداول آبسه لثه
- علائم آبسه چیست؟
احساس مزه عفونت در دهان، بوی بد دهان، سوزش و درد در اطراف لثه و دندان‌ها، تب، ترشح چرکی، گزگز و نبض گرفتن لثه و دندان، حساس شدن به خوراکی‌های سرد، گرم، ترش، ورم صورت و فک، احساس درد هنگام جویدن، لق شدن دندان و…
- داروی مناسب برای آبسه چیست؟
برای کنترل عفونت و تسکین درد پزشک ممکن است هنگام آبسه لثه داروهایی مانند سفوکسیتین، آموکسی سیلین، کلاولانات، مترونیدازول، پنی سیلیس، آزیترومایسین و…را تجویز کند.
- چطور از آبسه لثه جلوگیری کنیم؟
درمان پوسیدگی و شکستگی دندان‌ها، استفاده از خمیردندان‌های حاوی فلوراید و آنتی باکتریال، استفاده از نخ دندان، حداقل 2 بار مسواک زدن در شبانه روز، مصرف کمتر مواد شیرین و نشاسته‌ای، عدم فرو بردن جسم خارجی آلود به دهان و…
- آبسه در چه سنی اتفاق می‌افتد؟
هیچ محدودیت سنی خاصی برای ایجاد آبسه لثه وجود ندارد و در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و توجه نداشتن به سلامت دندان آبسه در هر سنی ایجاد می‌شود مخصوصاً در کودکان به دلیل رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان احتمال آبسه بسیار بیشتر است.
- عمل تخلیه آبسه لثه سخت است؟
خیر در صورتی که پزشک متخصص و با تجربه عمل یا جراحی مربوط به آبسه لثه را برای شما انجام دهد عمل سختی نیست و شما دردی را احساس نمی‌کنید.
