آخرین دندان در هر قوس فکی دندان عقل wisdom tooth است که بین دندانپزشکان به آسیای سوم معروف است. هر فرد دو دندان عقل در فک بالا و دو دندان عقل در فک پایین دارد. سن رویش این دندان بین 17 تا 25 سالگی و سنین بالاتر خواهد بود. دندان عقل در جویدن غذا کاربردی ندارد و برخی متخصصان آن را زائد میدانند. آگاهی از مشکلات خطرات و جراحی دندان عقل برای هر شخص لازم است.
انواع دندان عقل از نظر رویش
برای دندانهای عقل سه نوع رویش وجود دارد:
- دندان عقل روییده
- دندان عقل نیمه نهفته
- دندان عقل نهفته
- در برخی مواقع هم دندان عقل اصلا وجود ندارد.
اگر دندان عقل فضای کافی در فک در اختیار داشته باشد به طور طبیعی رشد میکند و مشکلی برای فرد ایجاد نخواهد کرد. در مورد کشیدن این نوع دندان در بین پزشکان اختلاف نظر وجود دارد. عدهای حتی در صورت سالم بودن آن توصیه به خارج کردن آن را دارند. در هر فرد ممکن است یک یا هر چهار دندان عقل وضعیت طبیعی را داشته باشد؛ ولی معمولاً افراد با درد یا آبسه و عفونت دندان عقل مواجه میشوند.
دندان عقل نهفته
وقتی دندان در فک باقی بماند و اصلا از ریشه نتواند خارج شود دندان عقل نهفته است. این دندان در لثه با عکس رادیولوژی مشخص میشود. دندانهای نهفته فولیکول در اطراف خود دارند و با گذشت زمان کیست ایجاد میکنند.
رویش نیمه نهفته دندان عقل
در فرایند رشد دندان عقل وقتی قسمتی از تاج بیرون میآید و هنوز کامل رشد نکرده است، فرد را با مشکلاتی روبرو میکند. درد در هنگام رشد شایعترین عارضهای است که در برخی افراد با سردرد هم همراه خواهد بود. فضای بین دندان عقل و دندانهای آسیا به سختی تمیز میشود و دسترسی به آنها سخت است. اگر غذایی بین دندان و لثه گیر کند، به لثه آسیب میزند و سلولیت یا آبسه ایجاد میکند. اگر دندان عقل فضای کافی برای رشد نداشت به دندانهای دیگر فشار میآورد و باعث کج شدن آنها میشود.
بیشتر بخوانید: آیا لیفت لثه را می توان درمان کرد؟
لثه دندان عقل و بیماری پری کرونیت
پری کرونیت نوعی بیماری دندانی است که در آن بافت لثه در اطراف دندان عقل متورم میشود و عفونت میکند. هنگامی که دندانهای عقل فقط تا حد کمی بیرون بیایند و لثه را بشکافند، باکتریها اجازه مییابند و به اطراف دندان وارد شوند و عفونت ایجاد کنند. در هنگام ابتلا به پری کرونیت، مواد غذایی یا پلاک یعنی لایه نازک باکتریایی که بعد از خوردن غذا روی دندان باقی میماند، ممکن است زیر یک فلپ لثه در اطراف دندان گرفتار شوند. این جرم، لثه را تحریک کرده و منجر به پری کرونیت میشود. پری کرونیت شدید باعث تورم و عفونت فراتر از فک شده و تا گونه و گردن گسترش مییابد. درد، عفونت، تورم در بافت لثه ناشی از انباشتگی مایعات، احساس طعم بد در دهان به خاطر تراوش چرک از لثه، تورم غدد لنفاوی در گردن و مشکل در باز کردن دهان از علائم بیماری پری کرونیت هستند.
درمان بیماری لثه روی دندان عقل
در صورتی که پری کرونیت محدود به دندان باشد و درد و تورم گسترش نیافته باشد، با شستشوی دهان خود با آب نمک گرم میتوانید آن را درمان کنید. اگر دندان، فک و گونه شما متورم شده و درد دارد سریعاً به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک عفونت را با آنتیبیوتیکها درمان میکند؛ اما در صورت شدت درد و التهاب یا عود مجدد پری کرونیت، ممکن است جراحی دهان و دندان یا جراحی لثه با لیزر برای از بین بردن فلپ لثه یا دندان عقل انجام شود. برای کاهش درد و التهاب همراه با پری کرونیت میتوان از لیزر سطح پایین استفاده کرد. یکی از راههای مقابله با بیماری پری کرونیت کشیدن دندان عقل است.
درد لثه روی دندان عقل
هنگام رویش دندان عقل به خاطر فشار وارد بر لثه، باعث درد و تورم در لثه میشود که ممکن است با سایر بیماریهای لثه اشتباه گرفته شود. دندان عقل هنگام رویش نمود بیرونی ندارد و دندانپزشک تنها با عکس گرافی یا مشاهده علائم درد دندان عقل متوجه حضور و رویش این دندان خواهد شد. درد لثهای که روی دندان عقل قرار دارد و یا تورم آن از جمله این علائم است. این عوامل در هر بیمار منحصربهفرد است و تمامی عوارض در یک فرد احساس نمیشود. علائم درد دندان عقل در هر فردی متفاوت است. به طور کلی زمانی که یکی از این عوارض به وجود میآیند، دندانپزشک و متخصص جراح فک و صورت یا متخصص لثه در تهران برداشتن دندان عقل را به عنوان بخشی از درمان به شما توصیه میکند.
چرا باید دندان عقل را بکشید؟
دندانهای عقل مجموعه سوم از دندانهای آسیای عقبی دهان هستند. بیشتر مواقع افراد این دندانها را به یکی از دلایل خارج میکنند که عبارتاند از:
- بیماری پری کرونیت
- دندانهای عقل به طور عادی بیرون نیایند و در ناحیه فک یا لثه گیر بیفتند.
- اگر دندان عقل با زاویهای اشتباه بیرون بیایند و دندانها را تحت فشار قرار دهند.
- در صورتی که دهان شما به اندازه کافی بزرگ نیست و فک شما جای کافی برای اضافه کردن دندان آسیا ندارد.
- اگر دندانهای عقل دچار بیماریهای لثه شوند.
قبل از سی سالگی تکلیف دندان عقل خود را مشخص کنید
درد دندان عقل به نقاط مختلفی از دهان صورت گوش و گردن سرایت میکند و در صورت احساس درد باید جهت کشیدن یا جراحی دندان عقل خود اقدام کنید. دندان عقل نهفته و نیمه نهفته با توجه به پیچیدگیها و شرایطی که دارند و دندان عقل روی عصب باید توسط متخصص جراحی فک و صورت خارج گردد. برای رفع مشکلات ناشی از دندان عقل لازم است با یک دندانپزشک متخصص مشورت کنید. دکتر ستاره هاشمی با ارائه خدمات دندانپزشکی در خدمت هموطنان عزیز است.
سوالات متداول در مورد دندان عقل
چرا دندان عقل را زودتر از بقیه دندانها خراب میشود؟
خرابی دندان عقل به دلیل رویش نامناسب آن و یا عدم تمیزی مناسب و تجمع پلاک و جرم بهخاطر دور از دسترس بودن آنها است.
چه سنی برای کشیدن دندان عقل مناسب است؟
غالباً بسیاری از افراد دندانهای عقل خود را بین ۱۷ تا ۲۵ سالگی میکشند.
عمل جراحی فک برای برداشتن دندان عقل چگونه است؟
با تشخیص دندانپزشک یکی از انواع روشهای بیهوشی شامل بیحسی موضعی، تزریق آرامبخش از طریق وریدی یا بیهوشی عمومی را در هنگام عمل جراحی دریافت میکنید.
