دندان ها جزء مستحکم ترین قسمت های کل بدن انسان هستند و وظیفه اصلی آنها ، جویدن غذا ، شکل دهی به فک صورت و کمک به صحبت کردن است. دوره های دندان های انسان را می توان به سه دسته تقسیم کرد: دوره دندان های شیری ، دوره ترکیبی دندان های شیری و دندان های دائمی و دوره دندان های دائمی . دندان های شیری نقش مهمی در استحکام استخوان فک و دهان کودک ایفا می کنند. همچنین این دندان ها در غدا خوردن و گفتار کودک به او کمک می کنند. . دندان های شیری به شکل گیری ساختار فک کمک می کنند و فضای لازم برای رویش دندان های دائمی را حفظ می کنند. در واقع می توان گفت ، بنیان سلامت دندان های دائمی در گرو سلامت دندان های شیری است. در این مقاله از سایت دکتر ستاره هاشمی قصد داریم درباره همه چیز درباره دندان های شیری صحبت کنیم.
دندان شیری
دندان های شیری (Deciduous teeth ) مجموعه دندان های ابتدایی هستند که در دهان کودک رویش می رویند و چون در زمان رویش آنها کودک شیرخوار است با عنوان دندان شیری شناخته می شوند. این دندان ها پس از 6 ماهگی شروع به رویش می کنند و در سنین نوجوانی به تدریج جای خود را به دندان های دائمی می دهند. تعداد کل دندان های شیری ۲۰ عدد است. در هرفک کودک تعداد ۱۰ دندان شیری رشد می کند که به صورت قرینه در راست و چپ تقسیم می شوند. 8 دندان قدامی در فک بالا و پایین قرار می گیرند . 4 دندان نیش و 8 دندان آسیاب شیری هستند. اجزایی دندان های شیری کاملا شبیه اجزای دندان های دائمی هستند. اجزای تشکیلدهنده دندان در قسمت تاج شامل مینا، عاج و عصب تاج دندان می شود .اجزای دندان در قسمت ریشه شامل سمان، عاج و عصب ریشه دندان میباشد.
شکل گیری دندان های شیری از دوران جنینی آغاز می شود اما تا قبل از 6 ماهگی در لثه پنهان هستند که در صورت دیدن هر گونه نشانه های غیر عادی باید به متخصص لثه در تهران مراجعه شود. پس از ۶ ماهگی اولین دندان شیری شروع به رویش می . البته در بعضی از شیرخواران رویش دندان های شیری قبل از شش ماهگی است. حتی بعضی از نوزادان هنگام تولد با یک یا دو دندان کوچک متولد می شوند که البته این نوع دندان ها معمولا توسط پزشک کشیده می شود.
نامگذاری دندان شیری
دندان های شیری از خط وسط دندان های جلو به سمت عقب نامگذاری می شوند:
- دندان پیش میانی دندان پیش میانی یا A
- دندان پیش طرفی یا B
- دندان نیش یا C
- دندان آسیاب اول یا D
- دندان آسیاب دوم یا E
آیا رویش منظم دندان های شیری اهمیت دارد؟
در اکثر شیرخواران رویش دندان های شیری از قاعده و نظم ثابتی پیروی می کند. بنابراین چنانچه رویش دندان های شیری نسبت به روند طبیعی به تعویق افتد باید با دندانپزشک کودکان مشورت کرد. رویش دندان ها بخشی از سیر تکاملی رشد کودک است که باید به صورت طبیعی انجام شود. به عبارتی می توان گفت رویش دندان یک جز مهم از تکامل و رشد بدنی است که تحت تاثیر عوامل مختلف متابولیک ، سطح کلسیم در بدن ، میزان ویتامین D و … است.
جدول زیر زمان رویش دندان ها را در شیرخواران نشان می دهد:
7.5 ماهگی دندان قدامی فک بالا (سنترال اینسایزور)
9 ماهگی دندان کناری فک بالا (لترال اینسایزور)
18 ماهگی دندان نیش فک بالا (کانین)
14 ماهگی اولین آسیاب شیری فک بالا (مولر اول شیری)
24 ماهگی دومین آسیاب شیری فک بالا (مولر دوم شیری)
6 ماهگی دندان قدامی فک پایین (سنترال اینسایزور)
7 ماهگی دندان کناری فک پایین (لترال اینسایزور)
16 ماهگی دندان نیش فک پایین (کانین)
12 ماهگی اولین آسیاب شیری فک پایین (مولر اول شیری)
20 ماهگی دومین آسیاب شیری فک پایین (مولر دوم شیری)
دندان پزشکان توصیه می کنند که شش ماه پس از رویش اولین دندان شیری ،کودک توسط دندانپزشک کودکان معاینه شود. بر اساس معاینه ای که انجام می شود وضعیت دندان های کودک بررسی شده و اطلاعات لازم جهت سلامت دهان و دندان کودک در اختیار والدین قرار می گیرد.
نشانه های رویش دندان های شیری
رویش دندان های شیری در بعضی از شیرخواران بدون هیچ علائمی صورت می گیرد. اما بعضی از شیرخواران مدت زمانی با علائم خاصی روبرو هستند. اگرچه علائم دندان رویش دندانهای شیری در تمام کودکان یکسان نیست اما مواردی مانند آبریزش از دهان ، خستگی و کلافگی کودک ، تورم لثه ، تمایل کودک به فرو بردن دست و انگشت در دهان ، گوش درد خفیف، خارش ناحیه اطراف دهان و مواردی از این قبیل را میتوان مقدمهای برای رویش دندانهای شیری دانست. اگر در زمان رویش دندان های شیری کودک شما دچار تب بالا ، آبریزش بینی و سرفه و التهاب بیش از حد لثه مواجه هست حتما باید در اولین فرصت توسط پزشک کودکان معاینه شود. تقریباً تمامی کودکان قبل از یک سالگی چند دندان شیری دارند اما اگر فرزند شما تا سن ۱۸ ماهگی هیچ دندان شیری در نیاورد لازم است با پزشک متخصص صحبت کنید.
بیشتر بخوانید: آیا می دانید لیفت لثه چگونه قابل درمان است؟
رویش اولین دندان دائمی
تقریباً تا پایان سنین ۲ تا ۳ سالگی ، رشد دندان های شیری تکمیل می شود. با بزرگتر شدن کودک ، استخوان فک او به رشد خود ادامه می دهد و اندازه دندان ها و فک به تدریج از حالت تعادل خود خارج می شوند. زمانی که دندان های دائمی کودک به اندازه کافی رشد کرده و بزرگ شوند به طور طبیعی دندان های شیری می افتند. اولین دندان دائمی معمولاً در سنین دبستان جایگزین دندان شیری می شود . به این صورت که با رشد دندان دائمی در لثه ، دندان شیری لق شده و پس از مدتی می افتد. روند جایگزینی دندان های دائمی تا حدود 13-12 سالگی ادامه دارد و هر 28 دندان اصلی رویش می یابند. پس از این سنین تقریباً هیچ دندان شیری در دهان باقی نمی ماند.
مراحل رویش و تکامل دندان های شیری یکی از مهم ترین مراحل رشد انسان است.بنابراین لازم است پدر و مادر نهایت دقت را در طی این مراحل متوجه کودک خود کنند تا این مراحل بخوبی طی شود.در این مقاله از سایت به همه چیز درباره دندان های شیری پرداختیم.امیدواریم مطالب دکر شده برای والدین عزیز مفید بوده باشد.