دلایل و علائم سرطان لثه
بیماری‌های دهان و دندان از جمله بیماری‌های لثه از گذشته تا به امروز همواره جزء بیماری‌های شایع بین مردم بوده و علت اصلی آن رعایت نکردن بهداشت فردی و بهداشت دهان و دندان است. سرطان لثه یکی از انواع بیماری‌های دهان و دندان محسوب می‌شود که تقریبا شایع بوده و جزء سرطان‌های سر و گردن به شمار می‌آید. این بیماری به علت ظاهر بدی که به لثه‌ها می‌دهد و همچنین به دلیل اینکه در دسته سرطان‌ها قرار می‌گیرد؛ باعث ایجاد استرس در میان افراد می‌شود. با آگاهی از علائم سرطان لثه، راه‌های درمان آن و همچنین اطلاع از روش‌های پیشگیری آن می‌توان از استرس خود بکاهید.
سرطان لثه چیست؟
سرطان لثه از سرطان‌های سر و گردن به شمار می‌آید که به علت افزایش تقسیمات سلولی در لثه‌های بالا و پایین ایجاد شده و به دنبال این هایپرپلازی ضایعات تومور مانندی روی لثه ایجاد می‌شود. این سرطان قابلیت متاستاز یا همان انتقال به بافت‌های دیگر را از طریق دستگاه لنفاوی دارد و همچنین عملکرد بخش‌های مختلف دهان مثل لب‌ها، دندان‌ها و سقف دهان را نیز مختل می‌نماید. منشا سرطان لثه در بدن استخوان، غدد بزاقی و غدد لنفاوی است. علائم سرطان لثه متنوع بوده و برای پیشگیری از آن می‌توان به دنبال این نشانه‌ها بود. گاهی از پیوند لثه برای درمان این بیماری استفاده می شود.
ریسک فاکتور های سرطان لثه
اصولا سرطان‌ها علت مشخصی ندارند و سرطان لثه نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ اما یک سری علائم خطر یا ریسک فاکتور دارند که زمینه ایجاد سرطان را فراهم می‌کنند. اصلی‌ترین عامل خطر این بیماری مصرف سیگار است به طوری که اگر فردی علائم سرطان لثه را داشته و در شرح حال خود مصرف سیگار را نیز عنوان کند؛ تشخیص اولیه را این بیماری قرار می‌دهند. از عوامل خطر دیگر این بیماری می‌توان به افراد تحت پیوند سلول بنیادی و خونی، زخم‌های مداوم دهانی، آنمی یا همان کم‌خونی و عوامل دیگر اشاره کرد.
علائم سرطان لثه چیست؟
سرطان لثه دارای یک سری علائم بالینی مشخص است که خود افراد می‌توانند آن‌ها را تشخیص داده و برای درمان به پزشک مراجعه نمایند. از رایج‌ترین علائم این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تورم لب، لثه، کام و حفره دهان
- تغییر در نظم دندان‌ها بدون علت و ناگهانی
- خونریزی ناگهانی و بدون علت لثه‌ها
- پیدایش لکه‌های سفید و قرمز در نواحی مختلف دهان
- به وجود آمدن توده در دهان
- تغییر شکل فک به طور ناگهانی یا تدریجی
- انسداد مجراهای حلق و مری
- کاهش وزن شدید و ناگهانی
- دیسفاژی یا اختلال در بلع
- احساس بی حسی در لب، گردن، دهان و زبان
- مشکل در صحبت کردن
- تغییر صدا و خشن شدن آن
بیشتر بخوانید: آیا می دانید لبخند لثه ای چگونه درمان می شود؟
مراحل رشد سرطان لثه
در صورتی که افراد به علائم سرطان لثه توجه نکنند؛ این سرطان رشد کرده و با متاستاز خود به بافت‌های دیگر نیز می‌رود و آن‌ها را درگیر می‌کند. رشد سرطان لثه دارای چهار مرحله است:
- تومور زیر 2 سانتیمتر،عدم متاستاز
- اندازه تومور بیش از 2 سانتیمتر و کمتر از 4 سانتیمتر، عدم متاستاز
- تومور بیش از 4 سانتیمتر، سرایت به بافت لنفاوی فقط در قسمت توده
- وجود تومور در اندازه‌های مختلف، سرایت به غدد لنفاوی و متاستاز به لب و حفره دهانی
تشخیص سرطان لثه چگونه صورت می گیرد؟
در ابتدا برای تشخیص سرطان لثه، پزشک به بررسی علائم سرطان لثه و نشانه‌های بالینی بیمار مانند موارد زیر می‌پردازد:
- تومور در دهان
- خونریزی از لثه
- تورم و التهاب لب و لثه
- وجود لکه‌های سفید و قرمز در دهان
- کاهش وزن، دیسفاژی
- تغییرات صدا
- بی حسی در لب، دهان و زبان
سپس با گرفتن شرح حال از بیمار به دنبال عوامل خطر سرطان لثه در زندگی بیمار می‌گردد. عواملی مثل مصرف سیگار، قرار گرفتن تحت پیوند سلول‌های بنیادی و خونی، زخم‌های مداوم دهانی که بیش از یک ماه از پدیدار شدن آن‌ها گذشته است؛ سابقه آنمی عواملی موثر در بروز سرطان هستند.
پس از بررسی‌های فیزیکی و گرفتن شرح حال، بیمار تحت بررسی توسط روش‌های تشخیصی قرار می‌گیرد تا تشخیص اولیه پزشک به تایید برسد. برای تشخیص دقیق نمونه برداری یا همان بیوپسی از بافت مشکوک صورت می‌گیرد. بیوپسی می‌تواند به روش برسی یا اکسترنال انجام شود. گاهی اوقات پزشک از لیزر برای بیوپسی بافت نرم کمک می‌گیرد.
روش های درمان سرطان لثه
در صورت تشخیص قطعی علائم سرطان لثه، درمان به سه شکل جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی انجام می‌شود. انتخاب شیوه درمانی مناسب، به نوع توده سرطانی و میزان پیشرفت آن بستگی دارد.
جراحی
رایج‌ترین روش درمان برای سرطان لثه، جراحی است. طی جراحی تومورها را از لثه خارج می‌کنند و در بعضی مواقع جراحی لثه با لیزر صورت می‌گیرد. در صورتی که سرطان بسیار پیشرفت کند؛ پزشک علاوه بر خارج کردن تومورها از لثه، به جراحی غدد لنفاوی در ناحیه گردن نیز می‌پردازد.
پرتودرمانی
پرتودرمانی یکی دیگر از راه‌های درمان سرطان لثه است که با استفاده از آن فقط سلول‌های سرطانی همان ناحیه را می‌توان درمان نمود. این روش درمانی برای توده‌های کوچک موثر است و در صورت بزرگ شدن توده دیگر نمی‌توان پرتودرمانی را یک روش درمانی حساب کرد. برای توده‌های بزرگ پرتودرمانی فقط در زمینه کوچک کردن توده تاثیرگذار بوده و جراحی روش درمانی انتخابی و تکمیلی برای برداشتن توده است.
شیمی درمانی
شیمی درمانی یک روش درمان علائم سرطان لثه محسوب می‌شود که با تزریق مستقیم دارو به خون اثر خود را بر سلول‌های سرطانی می‌گذارد.
عوارض ناشی از روش های درمان
دو روش پرتو درمانی و شیمی درمانی علاوه بر تاثیر بر سلول‌های سرطانی لثه و درمان این بیماری، دارای عوارض بسیاری نیز هستند.
عوارض پرتو درمانی
از عوارض پرتو درمانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پوسیده شدن دندان
- کم آب شدن بدن
- پیدایش بیماری‌های دیگر در لثه
- سوءتغذیه
- موکوزیت یا زخم‌های دهان
- تغییرات در رشد دندان کودکان
- عفونت‌های لثه
- تغییر کردن حس چشایی
- زرروستومیا یا خشکی دهان که به علت اختلال در عملکرد غده‌های بزاقی ایجاد می‌شود.
- دیسفاژی یا اختلال در بلع
عوارض شیمی درمانی
رویکرد شیمی درمانی بهبود علائم سرطان لثه است اما خود عوارضی را نیز به دنبال درمان به وجود می‌آورد. عوارض این درمان شامل موارد زیر است:
- موکوزیت یا زخم‌های دهان
- کمآبی بدن
- خونریزی از دهان
- سوءتغذیه
- زرروستومیا یا خشکی دهان به علت اختلال در کارکرد و عملکرد غدد لنفاوی
- ایجاد تغییراتی در زمینه رشد دندان‌های کودک
- بیماری لثه
- نوروتوکسیسیتی
- عفونت‌های دندان
- دیسفاژی یا مشکل در بلع
راه های پیشگیری از سرطان لثه
بهترین راه برای پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان مثل سرطان لثه، رعایت بهداشت دهان و دندان است. از سری کارهایی که می‌توان برای بهداشت دهان و انجام داد شامل موارد زیر می‌شود. در صورت مشاهده هر علائم سرطان لثه، به پزشک متخصص لثه در تهران مراجعه کنید.
- مسواک زدن با خمیر دندان دارای فلوراید حداقل دو بار در روز
- استفاده از نخ دندان به طور مرتب و روزانه
- مصرف رژیم غذایی سالم
- کاهش موادغذایی شیرین و اسیدی
- تعویض مسواک بین 3 تا 4 ماه
- چکاپ منظم توسط دندانپزشک
آیا سرطان لثه به طور کامل درمان می شود؟
سرطان لثه از سرطان‌های سر و گردن به شمار می‌آید که به علت هایپرپلازی سلول‌های لثه‌های بالا و پایین به وجود می‌آید. این سرطان دارای یک سری علائم بالینی مشخص مانند تومور در دهان، لکه‌های سفید و قرمز در نواحی مختلف دهان، احساس بی حسی در گردن، لب و زبان و علائم دیگر است که فرد با مشاهده هر کدام از آن‌ها باید به پزشک مراجعه نماید. پزشک با بررسی های بالینی و بیوپسی از بافت مشکوک، تشخیص قطعی سرطان را می‌دهد و سپس بر اساس نوع توده و وخامت سرطان شیوه درمانی مناسبی برای بیمار انتخاب می‌کند. درمان سرطان لثه در کلینیک دکتر ستاره هاشمی به سه شکل جراحی، پرتو درمانی و شیمی درمانی بوده که جراحی رایج‌ترین نوع آن است. درمان سرطان لثه در صورتی که به موقع تشخیص داده شود؛ موثر بوده و در صورت پیشرفت بیماری و متاستاز به بافت‌های دیگر، درمان مشکل می‌شود.
دکتر ستاره هاشمی فوق تخصص جراحی فک و لثه، دارای بورد تخصصی، فلوشیپ لیزرهای دندانی از دانشگاه آخن. درمان بیماری های لثه به کمک لیزر، جراحی های افزایش طول تاج در نواحی زیبایی، جراحی ایمپلنت های دندانی، پیوند استخوان و جراحی سینوس توسط دکتر ستاره هاشمی انجام می شود.
