حفظ سلامت دهان و دندان به پارامترهای مختلفی بستگی دارد که هر کدام به نوبه خود حائز اهمیت هستند. دستیابی به بعضی از این پارامترها با مراقبتهای روتین از دندانها امکان پذیر است. اما بعضی از موارد نیاز به درمانهای تخصصی دندانپزشکی دارد. برای مثال نامرتب بودن و شلوغی دندانها یکی از عواملی است که میتواند سلامت دهان و دندان و لثهها را تحت تأثیر قرار دهد. نامرتب بودن دندانها منجر به ایجاد اختلال در فرایند تمیز کردن دندانها میشود. مثلاً مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را به فرایندی سخت تبدیل میکند یا منجر به خونریزی لثه و بیماریهای لثه میشود. عوارضی که ازدحام و شلوغی دندانها به همراه دارد به همین جا ختم نمیشود و نیازمند مراجعه به متخصص لثه در تهران هستید. در این مقاله از سایت خانه دنتان قصد داریم به موضوع کراودینگ دندان بهعنوان یک ناهنجاری در دندانپزشکی بپردازیم. لطفاً تا پایان این مقاله همراه ما باشید.
کراودینگ چیست؟
کراودینگ(Crowding) یا شلوغی یک اصطلاح تخصصی دندانپزشکی است که به وضعیت قرارگیری نادرست و نامناسب دندانها نسبت به هم گفته میشود. در دندانپزشکی تخصصی، کراودینگ با نامهای اختلالات بایت و مال اکلوژن نیز شناخته میشود. افرادی که به شلوغی دندان مبتلا هستند به دلیل ازدحام بیش از حد دندانها و فشاری که به آنها وارد میشود دندانهای کج و نامرتبی دارند. دندانهای افراد مبتلا به کراودینگ معمولاً از لحاظ اندازه و و موقعیت قرارگیری در لثه با هم متفاوتاند و مشکلات بسیاری را برای شخص به وجود میآورند. کراودینگ زمانی ایجاد میشود که فضای قوس دندانی و فضای مورد نیاز برای رویش دندانها با هم تناسب ندارند. در واقع عدم تناسب موجود، منجر به ایجاد شلوغی دندانها میشود.
چه عواملی در ایجاد کراودینگ دندان نقش دارد؟
زمانی که دندانها شلوغ در استخوان فک قرار بگیرند، فضای کافی برای رشد ندارند. در واقع چون استخوان فک کوچکتر از حدی است که باید باشد، دندانها فضای کافی برای رشد ندارند و در جای درست قرار نمیگیرند. ازدحام دندانها در بزرگسالان به دلیل چرخش دندانها به وجود میآید و فشاری که دندانها در این وضعیت متحمل میشوند آسیبهای جدی به لثه و دندانها وارد میکند. عادات غلط مانند مکیدن انگشت یا مکیدن و استفاده بیش از حد از پستانک در کودکان میتواند عاملی برای بروز کراودینگ باشد. تغذیه نامناسب نیز منجر به عدم رشد کافی فک و دندانها میشود که در ایجاد شلوغی دندانها دخیل است. همچنین وجود دندانهای اضافی در فک میتواند باعث نامرتبی و کراودینگ دندانها شود.
بیشتر بخوانید: آیا می دانید لبخند لثه ای چیست؟ و چگونه درمان می شود؟
کراودینگ دندان چه مشکلاتی به وجود میآورد؟
ازدحام و نامرتبی دندانها منجر به مشکلاتی در فک و دندانها میشود که به مهمترین آنها اشاره میکنیم:
-التهاب لثه
-تجمع جرم بین دندانها
-احتمال ایجاد پوسیدگی
-انحراف فک در موارد خاص
-احساس درد هنگام مصرف غذا
-اختلالات تکلم و صحبت کردن
-تجمع خردههای غذا در فضای بین دندانها
-اختلال در استفاده از مسواک و دیگر مراقبتهای دندان
-مشکلات زیبایی هنگام صحبت کردن و لبخند زدن
انواع کراودینگ
کراودینگ ارثی
در کراودینگ ارثی با عدم تناسب بین اندازه قوس دندانی و دندانها مواجه هستیم. در بعضی افراد وضعیت دندانها به صورت ارثی و ژنتیکی نامرتب و ناهماهنگ است. اگر خانواده این افراد را ببینیم متوجه میشویم که پدر یا مادر و اقوام نزدیک شخص نیز با ناهنجاریهای دندان مواجه هستند. در این موارد فرد به صورت ارثی و بدون دخالت عوامل خارجی به کراودینگ دندان مبتلا است و شخص هیچ نقشی در ایجاد این ناهنجاری نداشته و آن را از پدر یا مادر خود به ارث برده است.
جالب است که در بعضی موارد با معاینه دندانهای پدر و مادر فرد مبتلا به کراودینگ متوجه میشوید که هیچکدام از آنها با این مشکل مواجه نیستند. اما با کمی دقت متوجه میشوید که علت اصلی وجود این مشکل ارثی است. به این صورت که مادر او فک کوچک و استخوان بندی ظریف دارد و دندانهای او مرتب و بدون ایراد هستند. پدر نیز دندانهای مرتبی دارد اما استخوان بندی درشت و فک بزرگی دارد. در این موارد شخص مبتلا به شلوغی دندان، فک کوچک را از مادر و فک و دندانهای بزرگ را از پدر به ارث برده است. بنابراین تلفیق این دو مورد موجب کمبود فضای کافی برای دندانها در لثه و فک میشود و مشکل کراودینگ به وجود بیاید که باید حتما درمان شود تا اصلاح طرح لبخند نیز صورت گیرد.
کراودینگ اکتسابی
در این نوع کراودینگ، ناهنجاری و به هم ریختگی دندانها به عوامل محیطی بستگی دارد.
در کراودینگ اکتسابی با معاینه فک و دندانها متوجه میشویم که عدم تناسب بین اندازه قوس دندانی و دندانها وجود ندارد و مشکل شلوغی دندان به عوامل دیگری بستگی دارد. از آنجا که قوس دندانی پس از پایان پنج سالگی دیگر رشد نمیکند، کاهش قوس دندانی قابل جبران نیست. به همین دلیل است که عادات اشتباه در اولین سالهای زندگی فرد منجر به بروز مشکلاتی از قبیل کراودینگ دندانها در بزرگسالی میشود.
در واقع شخص به صورت ارثی دچار این مشکل نشده بلکه لایف استایل اشتباه یا رفتارها و عادتهای غلط منجر به ایجاد این مشکل شده است. همچنین اگر در زمان کودکی دندانهای شیری به هر دلیلی مانند پوسیدگی ضربه و غیره از دهان خارج شوند فضای کافی برای رشد دندانهای دائمی باقی نمیماند. بنابراین پس از رویش دندانهای دائمی فرد دچار به هم ریختگی و شلوغی دندانها میشود. در این موارد دندانپزشک کودکان از فضا نگهدارنده ها استفاده میکند تا فرد در بزرگسالی با کراودینگ مواجه نشود.
نحوه ارزیابی کراودینگ دندان
افراد پس از مراجعه به متخصص دندانپزشک ، مورد معاینه دندان قرار میگیرند و وضعیت شلوغی دندانها به سه دسته کراودینگ خفیف ، متوسط و شدید تقسیم بندی میشود. روشهای درمانی برای هر دسته متفاوت است و بر اساس صلاحدید دندانپزشک متخصص تعیین میشود. معمولاً اصلیترین درمان و راهکار برای کراودینگ دندان، استفاده از به راکت ارتودنسی است. به راکت های ارتودنسی در دو نوع ثابت و متحرک میتوانند مشکل شلوغی دندانها مرتفع کند. در مواردی که تراکم و شلوغی دندانها بیش از حد باشد از به راکت های ثابت استفاده میکنند. یکی دیگر از راهکارهای درمانی برای شلوغی دندان افزایش عرض استخوان فک است که در دندانپزشکی تخصصی با عنوان وسیع کردن عرض استخوان فک از آن یاد میشود. وسیع کردن عرض استخوان فک نیاز به ابزارهای تخصصی مانند اکسپندر دارد و در سنین بلوغ که استخوانهای فرد در حال رشد است انجام شود.
در این مقاله از سایت خانه دنتان به یک ناهنجاری رایج در دندانپزشکی با نام کراودینگ دندان پرداختیم. درباره عوامل تأثیرگذار بر این ناهنجاری صحبت کردیم و انواع مختلف آن را بررسی کردیم. همچنین به مشکلاتی که کراودینگ دندان برای افراد به وجود میآورد اشاره کردیم. در مقاله بعد به روش های درمانی کراودینگ دندان میپردازیم. برای کسب اطلاعات مفید درباره دهان و دندان و دندانپزشکی دیگر مقالات ما را مطالعه نمایید.
